Ép xung CPU là gì? Cách ép xung máy tính cực kì đơn giản

Ép xung CPU laptop có thể giúp cải thiện hiệu suất máy tính của bạn, nhưng nó cũng đi kèm với một số rủi ro nhất định. Vậy hãy cùng Khoavang.vn tìm hiểu ép xung CPU laptop là gì? Qua đó học hỏi các bước ép xung máy tính và các biện pháp phòng ngừa rủi ro của quá trình xung nhịp CPU trong bài viết dưới đây nhé!

1. Ép xung CPU là gì?

Ép xung là quá trình tăng tốc độ xung nhịp của CPU, thay đổi cài đặt về điện áp, năng lượng, bộ nhớ và các thông số khác liên quan đến hệ thống laptop. Khi ép xung, máy tính có thể đạt được hiệu suất hoạt động cao hơn, giúp đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dùng. Tuy nhiên, việc này cũng có thể gây hại cho laptop nếu không thực hiện đúng cách hoặc máy tính không được thiết kế để ép xung.

2. Ưu và nhược điểm của ép xung

Ép xung là một kỹ thuật được sử dụng để tăng tốc độ xử lý của máy tính hiệu quả nếu thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, việc ép xung cũng có những rủi ro và có thể gây ra sự cố khi sử dụng. Để đạt được hiệu quả tối đa từ ép xung, người dùng cần phải nắm rõ những ưu điểm và nhược điểm của kỹ thuật này và áp dụng nó đúng cách.

2.1 Ưu điểm của ép xung CPU

• Nâng cao sức mạnh laptop: Xung nhịp giúp cải thiện hiệu suất của máy tính mà không cần nâng cấp CPU hay phần cứng.
• Tiết kiệm chi phí: Bạn sẽ tiết kiệm được nhiều tiền hơn với phương pháp ép xung so với việc nâng cấp phần cứng.
• Tận dụng triệt để tiềm năng thiết bị: Đối với các dòng laptop cũ, việc ép xung laptop sẽ giúp thiết bị tận dụng được hết tiềm năng của thiết bị khi nó được nâng cao hiệu suất hơn giống như một máy mới.
• Nâng cấp sức mạnh hệ thống linh kiện: Sau một thời gian dài hoạt động, hệ thống linh kiện trong máy tính sẽ dần bị lão hóa. Việc ép xung sẽ giúp bạn tăng sức mạnh cho các linh kiện cũ. 

2.2 Nhược điểm của ép xung CPU

• Tiêu tốn nhiều điện năng: Quá trình này đòi hỏi CPU máy tính phải tiêu hao nhiều năng lượng hơn, có thể là gấp đôi so với hoạt động bình thường.
• Dễ gây hư hại linh kiện: Việc ép xung sẽ đẩy tốc độ hoạt động ở tần số cao, có thể dẫn đến quá tải và có thể hư hỏng phần cứng.
• Tỏa nhiều nhiệt lượng hơn: CPU và GPU tiêu thụ nhiều điện năng hơn, chạy ở tần số cao hơn và hiện tỏa nhiều nhiệt hơn. Vì vậy để tránh máy quá nhiệt và bị hư hỏng, bạn nên trang bị thêm hệ thống tản nhiệt cho máy.

3. Các phần mềm và công cụ hỗ trợ ép xung hiện nay

Để chắc chắn đạt được thành công trong việc ép xung, bạn cần phải có sự hỗ trợ của một số phần mềm mới có thể thực hiện quá trình này một cách hiệu quả. Các phần mềm sẽ hỗ trợ bạn tuyệt đối trong việc thay đổi các thiết lập hệ thống một cách an toàn và chuẩn xác. Dưới đây là một số tiện ích, công cụ và phần mềm cần thiết cho quá trình ép xung mà bạn có thể tham khảo:

3.1 BIOS

BIOS (Basic Input/Output System) hay còn gọi là UEFI (Giao diện phần mềm mở rộng hợp nhất) trong các bo mạch chủ mới hơn. Đây là một phần mềm chạy trên bo mạch chủ của máy tính. BIOS hoạt động ở một cấp độ thấp hơn hệ điều hành, quản lý bo mạch chủ và cho phép giao tiếp với tất cả các phần cứng được cài đặt trên máy tính.

Ngoài ra, BIOS còn cho phép bạn điều chỉnh các thông số hiệu năng cho phần cứng như RAM, bộ nhớ và CPU. Cần lưu ý rằng giao diện của BIOS có thể khác nhau tùy thuộc vào nhà sản xuất bo mạch chủ.

Để truy cập BIOS, bạn cần nhấn phím Delete hoặc F2 ngay sau khi bật máy tính và trước khi màn hình tải Windows* hiện lên.

3.2 Tiện ích Extreme Tuning của Intel® (Intel® XTU)

Một công cụ nữa có thể hỗ trợ bạn trong cách ép xung CPU laptop là Intel® XTU. Intel® XTU có khả năng phát hiện và giám sát phần cứng, kiểm tra độ ổn định, hỗ trợ ép xung và thực hiện các chuẩn kiểm tra. Giao diện đơn giản và có những tính năng cần thiết phục vụ cho các kỹ thuật viên ép xung ở trình độ trung cấp.

3.3 CPU-Z*

CPU-Z* của CPUID là một ứng dụng chiếm ít dung lượng và dễ sử dụng cung cấp thông tin cần thiết về bộ xử lý, bo mạch chủ và RAM của bạn. Cho dù bạn là người mới bắt đầu hay chuyên gia trong việc ép xung, ứng dụng này là một giải pháp và là cánh tay đắc lực nhất giúp bạn thực hiện quá trình theo dõi hệ thống và các thông tin liên quan một cách đơn giản nhất.

3.4 Core Temp

Core Temp là một công cụ theo dõi nhiệt độ hữu ích khác được thiết kế để giám sát nhiệt độ của từng lõi CPU. Công cụ này cũng cho phép người dùng xem thông tin về mức độ tiêu thụ điện năng của CPU trong thời gian thực.

3.5 3DMark*

3DMark* của UL Benchmark là một phần mềm kiểm tra định chuẩn, bao gồm hai bài kiểm tra độc lập để đo lường hiệu suất của bộ xử lý và khối lượng công việc kết hợp của CPU và GPU. Đây là lựa chọn tuyệt vời để đánh giá hiệu năng toàn diện của máy tính mà bạn không nên bỏ qua.

4. Các lưu ý về việc ép xung CPU laptop

• Việc ép xung có thể gây hư hỏng cho các bộ phận trong máy tính của bạn, đặc biệt là khi phần cứng không được thiết kế cho việc ép xung hoặc khi điện áp được đẩy lên quá cao. Do đó, bạn cần cân nhắc rủi ro và chỉ tiến hành ép xung nếu bạn chấp nhận được hậu quả có thể xảy ra.
• Với việc ép xung laptop, không có hai máy nào giống nhau dù phần cứng giống nhau. Do đó bạn không nên quá kỳ vọng vào hướng dẫn nếu máy tính mình không phù hợp và quá trình ép xung không mang lại kết quả cao.
• Để tăng hiệu suất chơi game, bạn có thể nên cân nhắc việc ép xung card đồ họa thay vì CPU để đạt được hiệu quả cao hơn.
• Máy tính để bàn sẽ phù hợp để ép xung hơn so với máy tính xách tay. Bởi vì desktop có thể kiểm soát nhiệt độ tốt hơn, còn laptop dễ bị sốc nhiệt đến mức có thể bị cháy CPU nên bạn cần cân nhắc kỹ.

5. Cách ép xung CPU laptop đơn giản, dễ thực hiện

Sau đây chúng tôi sẽ liệt kê các bước ép xung laptop một cách đơn giản nhất để bạn có thể thực hiện theo hướng dẫn tại nhà, đảm bảo thành công nhé!

Bước 1: Chuẩn bị các công cụ phù hợp phục vụ cho việc ép xung

Bạn sẽ cần chuẩn bị một số công cụ đo điểm chuẩn để kiểm tra độ bền và kết quả ép xung của mình. Các phần mềm này sẽ tiến hành kiểm tra hiệu suất của bộ xử lý và khả năng duy trì hiệu suất đó theo thời gian. Sau đây là một số công cụ hỗ trợ mà bạn có thể tham khảo:

• CPU – Z: Cho phép bạn dễ dàng đọc được thông số xung nhịp và điện áp trên hệ điều hành Windows một cách nhanh chóng. Mặc dù không thực hiện bất kỳ tác vụ nào, công cụ này sẽ giúp bạn đảm bảo rằng mọi thứ vẫn đang hoạt động đúng cách.
• Prime95: Kiểm tra sức chịu đựng của CPU và được thiết kế để có thể hoạt động liên tục trong cường độ thời gian dài.
• LinX: Đây là một chương trình kiểm tra độ bền khác so với Prime95. Phần mềm này được đánh giá là nhẹ hơn và phù hợp để kiểm tra thông số sau mỗi lần điều chỉnh.

Bước 2: Trước khi tiến hành kiểm tra sức chịu đựng, hãy kiểm tra cấu hình của máy tính

Bạn cần tiến hành kiểm tra các thông tin quan trọng sau đây:

• Kiểm tra bo mạch chủ và bộ vi xử lý: Khả năng ép xung của mỗi bo mạch chủ và bộ xử lý đều khác nhau. Tuy nhiên, quá trình ép xung cho AMD và Intel cơ bản là giống nhau. Vấn đề quan trọng nhất cần lưu ý là xem hệ số của bạn có bị khóa hay không. Nếu có, bạn chỉ có thể chỉnh được tốc độ đồng hồ và kết quả thu về cũng sẽ bị giới hạn.
• Chạy bài kiểm tra sức chịu đựng cơ bản: Để bắt đầu ép xung, hãy chạy bài kiểm tra sức chịu đựng dựa trên cài đặt cơ bản để so sánh và phát hiện các vấn đề cần khắc phục.
• Kiểm tra nhiệt độ liên tục trong quá trình kiểm tra sức chịu đựng này. Nếu quá cao (hơn 70°C), bạn có thể bôi thêm keo tản nhiệt hoặc lắp bộ tản nhiệt mới. Nếu không vượt qua con số trên, có thể phần cứng đang có vấn đề. Hãy kiểm tra bộ nhớ ngay nhé!

Bước 3: Ép xung laptop bằng BIOS

Các bước thực hiện như sau:

• Mở BIOS: Bạn có thể truy cập menu cấu hình này trong khi hệ điều hành đang tải bằng cách giữ phím "Del" trong khi máy tính đang khởi động. Trên một số máy tính, nó có thể là các phím "F10, F2 và F12".
• Mở Frequency/Voltage Control: Menu này còn có tên gọi khác là Overclocking. Công cụ này cho phép bạn điều chỉnh tốc độ CPU cũng như điện áp mà nó nhận được.
• Giảm tốc độ kết nối giữa chip Cầu Bắc và bộ nhớ (Memory Multiplier/ Memory Ratio/ DDR Memory Frequency): Để bộ nhớ không bị mắc bất cứ một lỗi khó chịu nào, bạn nên hạ thông số này xuống mức thấp nhất rồi mới tiếp tục. Nếu bạn không thể tìm thấy các lệnh này, hãy thử nhấn tổ hợp phím Ctrl + Alt + F1 trên menu chính của BIOS.
• Tăng tốc độ cơ bản thêm 10%: Đối với hầu hết các vi xử lý, tăng tốc độ cơ bản lên 10% là khá ổn. Ví dụ, nếu tốc độ cơ bản là 100 MHz và hệ số nhân là 16, thì tốc độ xung nhịp sẽ là 1,6 GHz. Nếu tăng thêm 10%, tốc độ cơ bản sẽ là 110 MHz và tốc độ xung nhịp sẽ là 1,76 GHz.
• Chạy bài kiểm tra sức chịu đựng của laptop: Sau khi tăng tốc độ cơ bản 10%, cần khởi động lại máy tính vào hệ điều hành và chạy LinX để kiểm tra sức chịu đựng. Nếu hệ thống hoạt động ổn định, có thể tiếp tục tiến trình ép xung. Nếu không, nên trở về thiết lập mặc định vì nếu lúc này ép xung sẽ không mang lại kết quả.
• Nâng tốc độ cho đến khi hệ thống ở trong tình trạng ổn định: Thay vì tăng 10% mỗi lần, bạn có thể dễ dàng tìm tốc độ tối ưu bằng cách giảm lượng tăng từ 5 –10 MHz sau mỗi lần thành công. Tăng từng bậc cho đến khi hệ thống gặp vấn đề. Lỗi này thường do vi xử lý không nhận đủ năng lượng cần thiết từ nguồn cung cấp điện.

6. Các câu hỏi thường gặp

Trong cách ép xung CPU, bạn nên tiến hành từng bước một và kiểm tra kỹ trước khi áp dụng thay đổi theo những thông tin hướng dẫn mà chúng tôi đã gợi ý ở trên. Việc này giúp bạn nhanh chóng phát hiện và khắc phục mọi vấn đề có thể phát sinh, có thể xác định chính xác thay đổi nào gây ra vấn đề đó một cách dễ dàng và nhanh chóng hơn bao giờ hết. Sau đây là một số thắc mắc của phần lớn người dùng tìm kiếm trong lần đầu thử nghiệm ép xung mà có thể bạn cần biết:

6.1 Ép xung lần đầu nên chọn công cụ và phần mềm gì?

Như đã đề cập ở phần trước, quy trình ép xung có nhiều cách tiến hành theo từng bước khác nhau. Để đảm bảo quá trình diễn ra suôn sẻ, cần sử dụng phần mềm hỗ trợ như Intel® XTU. Phần mềm này cung cấp đầy đủ các công cụ để định chuẩn, thay đổi thiết lập, kiểm tra độ ổn định của hệ thống.

Nếu muốn kiểm soát hiệu năng và thiết lập nhiều hơn, bạn có thể điều chỉnh CPU từ BIOS của máy tính. Tuy nhiên, cách này chỉ phù hợp với những người dùng có kinh nghiệm hơn vì BIOS và cấu hình phần cứng rất đa dạng. Quy trình từng bước thực hiện có thể khác nhau tùy thuộc vào hệ thống mà bạn đang sở hữu.

Một cách khác để quá trình ép xung diễn ra thành công là điều chỉnh hệ số nhân lõi của CPU từ thấp lên cao để tăng tần số. Ban đầu, có thể thấy một vài lõi được thiết lập cao hơn các lõi khác. Bạn nên cài đặt tất cả các lõi khả dụng về cùng một giá trị để đảm bảo chúng có thể chạy ở cùng một tần số trên tất cả các lõi CPU. Ví dụ, để đặt tất cả các lõi về 4,2GHz, có thể sử dụng – 2 để thiết lập giá trị này.

Sau khi kiểm tra cho CPU và điều chỉnh điện áp thích hợp, sử dụng công cụ Intel® XTU hoặc BIOS để áp dụng các thay đổi và khởi động lại hệ thống.

6.2 Cần kiểm tra những thông tin gì trước khi ép xung?

Dưới đây là một số yếu tố quan trọng cần theo dõi khi thực hiện trước khi thực hiện quá trình ép xung:

• Điện áp lõi của CPU (Vcore): Kiểm tra giá trị điện áp lõi của CPU trong quá trình định chuẩn khi CPU đang chịu tải. Lưu ý rằng bo mạch chủ có thể tự động giảm giá trị này khi CPU không chịu tải để giảm mức tiêu thụ điện năng.
• Nhiệt độ của CPU: Xác định nhiệt độ tối đa mà toàn bộ CPU có thể đạt trong quá trình kiểm tra sức chịu đựng, cũng như nhiệt độ của lõi nóng nhất. Cân nhắc đến nhiệt độ phòng vì yếu tố này có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của biện pháp tản nhiệt.
• Mức tiêu thụ điện năng của hệ thống: Xác định mức tiêu thụ điện năng tối đa của hệ thống.
• Điểm số cuối cùng của quá trình định chuẩn: Ghi nhận điểm số cuối cùng của quá trình định chuẩn.

Lưu ý quan trọng:

• Khi ép xung, cần theo dõi nhiều thông số khác nhau. Nếu gặp khó khăn trong việc ghi nhớ các thông số này, hãy ghi lại trên giấy để tiện cho việc theo dõi và so sánh số liệu hơn.
• Để thu được điểm cơ sở cụ thể cho các quá trình định chuẩn nhất định, bạn có thể phải thực hiện các quy trình này nhiều lần và tính kết quả trung bình.
• Chênh lệch lớn giữa các chỉ số nhiệt độ lõi CPU có thể cho thấy vấn đề về lắp đặt bộ tản nhiệt hoặc bôi keo tản nhiệt không đúng cách. Bạn cần khắc phục lại quá trình này và thực hiện lại các thao tác trên.

6.3 Sau khi ép xung cần kiểm tra những thông tin quan trọng nào?

Khi bạn đã thay đổi các thiết lập cho hệ thống và tiến hành quá trình ép xung. Sau khi khởi động lại hệ thống, bạn cần lưu ý một trong hai vấn đề sau đây:

1. Hệ thống của bạn đang có trạng thái ổn định và bạn muốn thực hiện nâng cấp xung nhịp laptop hơn nữa. Hãy lặp lại quy trình tăng hệ số nhân của CPU thêm +1. Áp dụng các thiết lập mới, khởi động lại và chuyển sang phần "Đo lường mức tăng hiệu năng".
2. Hệ thống của bạn không ổn định, điều này có nghĩa là hệ thống đang gặp sự cố hoặc bị treo, bị giật lag khi tiến hành khởi động lại. Bạn cần đưa ra một trong những quyết định sau đây: Lựa chọn đầu tiên là tăng Vcore để bù đắp cho tần số gia tăng. Tuy nhiên, khi tăng điện áp lõi của CPU, bạn cần nhớ rằng bất kỳ điện năng bổ sung nào chạy qua CPU sẽ ảnh hưởng đến nhiệt độ tản ra của CPU. Vì vậy, cần tìm được điện áp ổn định thấp nhất trong mọi trường hợp và chỉ tăng dần điện áp thêm +0,05V mỗi lần áp dụng. Tăng hoặc giảm điện áp đến khi có một tổ hợp tối ưu nhất để quá trình ép xung đạt được kết quả tốt nhất có thể.
3. Nếu lựa chọn trên không thành công, bạn có thể giảm tần số bằng cách giảm giá trị hệ số nhân cho đến khi hệ thống hoạt động ổn định. Tuy nhiên, nếu bạn đã đạt tới giới hạn về điện áp/nhiệt độ thì đây chính là lựa chọn duy nhất mà bạn có thể khắc phục ngay lúc này.

Lưu ý: Khi sử dụng các phương pháp tản nhiệt truyền thống như không khí hoặc chất lỏng, không nên đẩy điện áp lên quá 1,4V. Nhiệt độ CPU cũng cần được giữ dưới mức 100°C đối với những tác vụ nhanh tạm thời và từ 80°C trở xuống đối với những tác vụ lâu hơn. Để biết thêm thông tin chi tiết về giới hạn nhiệt độ của CPU, bạn có thể xem tại phần "Quản lý mức tiêu thụ điện năng và nhiệt độ".

7. Tổng kết

Chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu cách ép xung CPU tiêu chuẩn để tăng xung nhịp một cách hiệu quả và an toàn. Hi vọng với bài viết trên của Khoavang.vn về nâng cấp xung nhịp laptop, bạn sẽ áp dụng được một cách hiệu quả cho thiết bị của mình. Chúc bạn thành công!

Tham khảo thêm: 

• Cách kiểm tra CPU máy tính chạy bao nhiêu phần trăm chính xác nhất
• Hướng dẫn cách so sánh CPU máy tính đơn giản, nhanh chóng
• CPU Ryzen là gì? Ưu, nhược điểm AMD Ryzen với Intel Core