Hướng dẫn Build PC làm nhạc | 6 cấu hình pc làm nhạc tốt nhất

Bạn là producer, nhạc công hoặc người chơi nhạc số đang gặp vấn đề khi mix, thu âm, xử lý plugin VST? Máy giật, treo phần mềm, delay khó chịu? Những lỗi này thường không đến từ phần mềm – mà chính là do cấu hình máy không phù hợp cho công việc sản xuất âm nhạc. Để build PC làm nhạc đúng chuẩn, bạn cần tập trung vào 3 yếu tố sống còn: CPU mạnh mẽ, RAM dung lượng lớn và ổ cứng SSD tốc độ cao. Nếu không, các phần mềm như FL Studio, Pro Tools, Cubase hay Ableton sẽ không thể phát huy hiệu năng – ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm âm thanh của bạn. Ngoài ra, card đồ họa cũng là 1 yếu tố quan trọng khác khi build pc làm nhạc. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cách chọn linh kiện phù hợp để build dàn PC tối ưu cho nhu cầu làm nhạc, cùng các cấu hình gợi ý từ phổ thông đến studio chuyên nghiệp.

Cấu hình PC sản xuất âm nhạc

1. Chọn CPU có cấu hình mạnh mẽ

Như chúng ta đã biết thì CPU máy tính luôn là đầu não vận hành của một con máy tính, nếu bạn không có bộ vi xử lý mạnh mẽ thì công việc sẽ chậm trễ đi đáng kể, bởi các phần mềm sản xuất âm nhạc như FL Studio, Avid Pro Tools đều tận dụng nhiều lõi là luồng của một chiếc CPU.

Một cách dễ hiểu, hầu hết trong quá trính sản xuất nhạc đều ưu tiên CPU máy tính đa nhân, nhưng hiệu năng đa nhân chỉ tăng đáng kể tới một số lượng nhân nhất định (khoảng 6 đến 8 nhân, đôi khi 10 nhân). Còn những trường hợp khác thì tận dụng hết hiệu năng đơn nhân của CPU. Cụ thể sẽ là như thế nào?

Một sóng âm thanh ( ví dụ như một kênh trái hoặc phải trong hệ thống âm thanh stereo) là thông tin có tính một chiều. Vậy nên, một đoạn âm thanh số mono (một kênh) là dữ liệu một chiều, hoặc một đoạn âm thanh số stereo (hai kênh) là dữ liệu hai chiều, v.v... Muốn sử dụng hết tất cả các nhân trên của CPU cho việc xử lí âm thanh số, ngoài việc phân bổ mỗi kênh số tới một nhân khác nhau, thì chỉ có hai cách: Hoặc cho nhân rảnh xử lí tiếp phần tiếp theo trong cùng một đoạn âm thanh số, hoặc cho nhân rảnh xử lí đoạn âm thanh số khác. Có điều, cách đầu tiên khó thực hiện bởi trong thuật toán của nhiều plugin hiệu ứng có sử dụng phần âm thanh số liền trước để xử lí phần hiện thời (ví dụ như reverb, delay hoặc một số plugin saturation). Thế nên, mặc dù có nhiều chương trình và plugin chạy được trên nhiều nhân CPU máy tính, nhưng khả năng tận dụng đa nhân của các phần mềm trên có thể có nhiều hạn chế.

Nếu nhu cầu chính là biên tập âm thanh hoặc master nhạc, thì một CPU có hiệu năng đơn nhân cao sẽ là trợ thủ đắc lực. Nếu không phải thì câu chuyện sẽ phức tạp hơn một chút.

Hầu hết các chương trình DAW (digital audio workstation, trạm âm thanh số) đều ghi yêu cầu cấu hình máy tương đối thấp, đừng vì điều đó mà coi nhẹ việc lựa chọn CPU. Bởi lẽ, DAW sẽ phân bổ hoạt động của các thành phần trên mixer của nó (trong đó có plugin) một cách đồng đều giữa các nhân của CPU. Trong khi đó, hầu hết plugin hiệu ứng đều cố gắng tận dụng hiệu năng đơn nhân. Còn những plugin dạng nhạc cụ ảo (virtual instrument) thì tận dụng nhiều nhân ở các mức độ khác nhau, khi mỗi thư viện nhạc cụ ảo cụ thể được chạy trong chúng lại có yêu cầu cấu hình riêng.

Vì thế, tuỳ vào file dự án mà nhà sản xuất đưa ra sự ưu tiên phù hợp. Nếu file sử dụng ít plugin nhưng lại có nhiều track thì ưu tiên CPU có nhiều nhân. Nếu file có ít track nhưng sử dụng nhiều plugin thì ưu tiên CPU có hiệu năng đơn nhân cao. Nhưng nếu file sử dụng nhiều thư viện nhạc cụ ảo thì sẽ lại cần nhiều nhân hơn.

Trên thị trường, ngoài Intel Core các đời đều ưu tiên hiệu năng đơn nhân, thì AMD Ryzen thế hệ Zen 2 trở về sau đều có hiệu năng đơn nhân không hề kém cạnh. Còn nếu nghiêng về đa nhân, thì có hai lựa chọn có giá thành hợp túi tiền là Intel Xeon thế hệ cũ và AMD Ryzen thế hệ Zen trở về sau.

Một số mẫu máy có CPU mạnh mẽ, đáng để bạn tham khảo ngay:

•  Lenovo ThinkStation P700 Workstation - CPU: 2 x Intel® Xeon® Processor E5-2673v3 24 core 48 Threads 2.4Ghz Tubo 3.2 GHz 60 MB SmartCache
•  Workstation - 2x Xeon - CPU: 2 x Intel® Xeon® Processor E5-2680v3 24 core 48 Threads 2.5Ghz Tubo 3.3GHz 60 MB SmartCache -BH 1 Năm

2. Chọn lượng RAM lớn, tối thiểu 16GB

RAM là yếu tố quan trọng chỉ đứng sau CPU, trong việc build pc làm nhạc, cần tối thiểu là 16GB RAM để đảm bảo chạy các ứng dụng trên. Tuy nhiên nếu có thể nâng RAM lên 32GB hoặc 64GB sẽ giúp cho việc vận hành chất lượng hơn rất nhiều.

Khi lựa chọn và lắp đặt RAM cho PC làm nhạc, việc tìm hiểu build pc ở đâu uy tín là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng linh kiện và được tư vấn chuyên môn về cấu hình phù hợp với nhu cầu sản xuất âm nhạc.

Ở thành phần này có hai đặc điểm cần quan tâm là dung lượng và độ trễ. Đa số trường hợp đều ưu tiên dung lượng hơn.

• Các nhạc cụ ảo đều ít nhiều lưu trữ tạm thời một phần các mẫu âm thanh nhằm hạn chế hiện tượng giật khựng khi chơi trực tiếp. Vì thế, mỗi nhạc cụ ảo cụ thể đều có ghi riêng yêu cầu dung lượng RAM tối thiểu. Nếu file dự án sử dụng càng nhiều nhạc cụ ảo thì cần dung lượng RAM càng lớn (ít nhất là 16GB). Khi RAM gần đầy, ổ đĩa sẽ phải hoạt động nhiều hơn, gây ra hiện tượng giật khựng. Đó là vì ổ đĩa cho dù là ổ thể rắn (solid-state drive, SSD) thì vẫn chậm hơn RAM.
• Ở cùng một dung lượng, chế độ kênh đôi (dual channel) giúp các chương trình DAW chạy nhanh hơn khoảng 15% đến 25% so với chế độ kênh đơn (single channel). Một số mainboard và CPU đa nhân có hỗ trợ kênh ba (triple channel) hoặc kênh bốn (quad channel), tuy nhiên chúng chỉ phát huy hiệu quả cao với những file dự án cực kì lớn.
• Ở RAM, độ trễ (tính bằng giây) tỉ lệ thuận với độ trễ CAS (CAS latency, CL) và tỉ lệ nghịch với tốc độ bus (tính bằng megahertz mà viết tắt là MHz).

Đối với các nhạc cụ ảo ở hai định dạng SoundFont và SFZ, tuỳ plugin chạy các nhạc cụ ảo đó sẽ tận dụng RAM ở các mức độ khác nhau. Đa số các plugin như vậy đều không tốn nhiều RAM. Giật lag khi chơi trực tiếp có thể là những đoạn ngập ngừng, hoặc là những tiếng lách tách và lụp bụp dồn dập, không thuộc về bản phối. Đó là biểu hiện của độ trễ máy tính cao.

Một số công cụ miễn phí thực hiện đo độ trễ tức thời của một bộ máy tính: 

• LatencyMon

Nguồn tham khảo: Scan Pro Audio.

==> Tham khảo thêm có nên mua pc build sẵn

3. Chọn ổ cứng SSD giúp tải phần mềm nhạc nhanh hơn

Dù cho bạn có một CPU máy tính mạnh mẽ hay dung lượng RAM lớn đến đâu mà không có một ổ đĩa đọc dữ liệu đủ nhanh thì cũng coi như tốn công phí sức.

Có hai loại phương tiện chính được sử dụng để lưu trữ các file thực thi hiệu ứng và nhạc cụ ảo là ổ đĩa cứng (hard disk drive, HDD) và SSD. Ở cùng một tầm giá, HDD có lợi thế về dung lượng và độ bền, còn SSD thì có lợi thế về tốc độ. Vì thế, HDD tốt cho việc lưu trữ lâu dài, còn SSD thì tốt cho các nhạc cụ ảo cùng với các file dự án đang trong quá trình thực hiện.

SSD của máy tính cũng tốt cho file phân trang (pagefile) và swap vào những lúc chúng được sử dụng nhiều do RAM gần đầy, nhưng những lúc đó độ bền của SSD sẽ tụt nhanh, chưa kể nó vẫn chậm hơn RAM.

Thú vị là nhiều cấu hình PC làm nhạc có thể chia sẻ yêu cầu tương tự với PC gaming. Nếu bạn cần một cấu hình đa năng, có thể tham khảo build cấu hình pc chơi game 20 triệu hoặc build pc gaming 30 triệu - những cấu hình này thường đủ mạnh để vừa chơi game vừa làm việc với các phần mềm sản xuất âm nhạc chuyên nghiệp."

Hiện nay đi mua máy tính, có một vấn đề đối với riêng một loại SSD là SSD NVMe. Trên thị trường, sẽ rất dễ bắt gặp SSD NVMe sử dụng 4 đường giao tiếp PCI Express (gọi tắt là PCI Express x4). Độ trễ tức thời của loại SSD này kém ổn định hơn nhiều so với loại SSD SATA (dạng M.2 SATA hoặc 2,5 inch, sử dụng giao tiếp SATA) nên dễ gây ra hiện tượng giật khựng ở thiết lập buffer ngắn.

Nguồn: Richard Ames Music

4. Chọn bo mạch chủ phù hợp với CPU và các linh kiện khác

Khi build PC làm nhạc, việc lựa chọn bo mạch chủ (mainboard) cũng quan trọng không kém CPU hay RAM, bởi nó là nền tảng kết nối tất cả các linh kiện còn lại.

Trước hết, bạn cần chọn mainboard có socket và chipset tương thích với CPU. Ví dụ, các CPU Intel thế hệ 13–14 như i5-13500 hoặc i9-14900K sử dụng socket LGA 1700 và nên đi kèm chipset B660, Z690 hoặc Z790. Tương tự, CPU AMD Ryzen 7000 dùng socket AM5, phù hợp với các dòng mainboard B650, X670 hoặc X670E. Lựa chọn đúng chipset còn giúp bạn tận dụng được các tính năng mở rộng như hỗ trợ nhiều ổ SSD M.2, USB tốc độ cao, hoặc khả năng ép xung nếu cần.

Về kích thước, thường những cấu hình build PC cho sản xuất âm nhạc, lựa chọn của bo mạch chủ sẽ luôn là dòng ATX thay vì micro-ATX (MATX) bởi nó mang lại nhiều khe cắm mở rộng hơn – hữu ích nếu bạn cần thêm card âm thanh rời, card mở rộng hoặc nhiều ổ SSD. Một số dòng mainboard chuyên cho creator như ASUS ProArt hoặc dòng workstation của MSI, Gigabyte còn được tích hợp codec âm thanh chất lượng tốt, nhiều cổng USB Type-C, Thunderbolt – rất phù hợp với môi trường sản xuất âm nhạc chuyên nghiệp.

Ngoài ra, hãy đảm bảo bo mạch chủ có tối thiểu 2 khe RAM để chạy dual channel, ít nhất 1–2 khe M.2 cho SSD tốc độ cao và dàn tụ điện, pha nguồn đủ mạnh để vận hành ổn định CPU đa nhân. Việc đầu tư vào một mainboard chất lượng từ các thương hiệu uy tín như ASUS, Gigabyte, MSI hay ASRock sẽ giúp hệ thống vận hành ổn định lâu dài và dễ nâng cấp về sau.

5. Chọn bộ nguồn PSU đủ công suất

Một yếu tố thường bị xem nhẹ nhưng lại cực kỳ quan trọng là bộ nguồn máy tính (PSU). PSU không chỉ cung cấp điện mà còn đảm bảo sự ổn định cho toàn bộ hệ thống, đặc biệt với các linh kiện nhạy cảm như sound card, SSD hay mainboard.

Đối với cấu hình làm nhạc phổ thông – thường gồm CPU tầm trung hoặc cao cấp, GPU tầm trung như RTX 3060 và vài ổ SSD – thì bộ nguồn công suất 600–650W là hợp lý. Việc chọn PSU có công suất quá lớn không thực sự cần thiết nếu không sử dụng nhiều GPU hoặc hệ thống workstation hạng nặng.

Ngoài công suất, hiệu suất chuyển đổi điện năng cũng là yếu tố cần quan tâm. Bạn nên chọn PSU đạt chuẩn 80 Plus Bronze trở lên (Gold hoặc Platinum nếu ngân sách cho phép) để vừa tiết kiệm điện, vừa giúp hệ thống vận hành mát và yên tĩnh hơn – rất có lợi trong môi trường phòng thu. PSU dạng modular (hoặc semi-modular) cũng nên được ưu tiên vì giúp đi dây gọn gàng, tối ưu airflow trong case, dễ bảo trì và nâng cấp.

Ngoài ra, bạn cũng cần kiểm tra thông số rail +12V – đây là nguồn cấp chính cho CPU, GPU và ổ M.2 – nên càng ổn định thì hệ thống càng bền bỉ. PSU từ các hãng uy tín như Corsair, Seasonic, Cooler Master, EVGA hay Thermaltake thường được trang bị thêm các tính năng bảo vệ như quá áp, quá dòng, đoản mạch, rất đáng tin cậy cho những cấu hình build PC làm nhạc chuyên nghiệp.

6. Chọn card âm thanh có khả năng xử lí chất lượng

Tất nhiên là một nhà sản xuất âm nhạc thì nhu cầu về chất lượng âm thanh phải cao hơn mức nhu cầu thông thường.

Máy tính thông thường sẽ xuất âm thanh ra loa, tai nghe, các thiết bị xử lý ngoài... qua card âm thanh, và cũng chính linh kiện này thực hiện số hoá âm thanh đầu vào. Card có thể ở dạng gắn trong (gắn lên khe PCI hoặc PCI Express), hoặc là thiết bị giao tiếp âm thanh (audio interface) cắm cổng USB. Độ trễ khứ hồi của card âm thanh không ảnh hưởng đến độ trễ của máy tính, nhưng có ảnh hưởng đến sự kịp thời của các thao tác điều chỉnh. Độ trễ này có thể được tiết giảm qua việc cập nhật driver và firmware cho card.

Ngoài ra, nếu card màn hình có cổng âm thanh số (ví dụ như S/PDIF) thì cổng đó cũng có thể được sử dụng để chuyển bớt việc xử lí âm thanh sang máy tính khác với tốc độ truyền dữ liệu rất cao, thông qua cơ chế VST System Link trong Cubase và Nuendo.

Độ trễ khứ hồi (round-trip latency) là khoảng thời gian tính từ lúc âm thanh được thu tại đầu vào analog trên card âm thanh, chạy qua bộ số hoá (analog-to-digital converter, ADC) bên trong card, tới xử lí ở chương trình DAW, rồi xuất qua bộ giải mã (digital-to-analog converter, DAC) của card, ra cổng xuất analog trên card.

7. Chọn card đồ họa mạnh, chạy mượt mà (tùy chọn)

Nếu chỉ sản xuất âm nhạc thì thực tế CARD đồ họa ( VGA máy tính) không có quá nhiều ảnh hưởng. Vì chức năng chủ yếu của Card đồ họa là xử lý hình ảnh. Điều này có nghĩa là bạn có thể tiết kiệm ngân sách cho card đồ họa và đầu tư nhiều hơn vào CPU, RAM. Hiểu rõ build pc cần gì sẽ giúp bạn phân bổ ngân sách hợp lý, tập trung vào những linh kiện thực sự quan trọng cho việc sản xuất âm nhạc.

Đa số các plugin đều chạy mượt với GPU tích hợp không quá lỗi thời trên CPU của Intel và APU của AMD. Một số plugin yêu cầu phiên bản OpenGL tương đối mới trên GPU riêng lẻ (trên card đồ hoạ rời, hoặc được hàn riêng trên mainboard trong nhiều laptop).

Cá biệt có một vài plugin hiệu ứng reverb được tính toán bằng CUDA (trên GPU của nVidia) và OpenCL, ví dụ như GPU Impulse Reverb, hoặc reverb trong Nebula của Acustica.

Card đồ hoạ máy tính cũng có độ trễ nhất định, có thể tiết giảm được thông qua việc cập nhật Driver.

TOP 5 cấu hình build PC làm nhạc tốt nhất hiện nay

Để sản xuất âm nhạc, ưu tiên hàng đầu là CPU có nhiều nhân/luồng mạnh mẽ và RAM lớn (32GB trở lên). Card đồ họa chỉ cần ở mức đủ dùng (RTX 3050 hoặc 3060 là dư sức).

Khi build PC làm nhạc, bạn cần chú trọng các linh kiện quan trọng như CPU đa nhân, RAM nhiều, ổ cứng SSD, card âm thanh tốt, và bộ nguồn đủ công suất. Tuỳ theo mức ngân sách, bạn có thể bắt đầu từ cấu hình phổ thông rồi nâng cấp dần khi kỹ năng và dự án phức tạp hơn. Nếu bạn cần tư vấn build PC theo phần mềm cụ thể (FL Studio, Pro Tools, Cubase,...) hoặc tối ưu cho Sound Card, MIDI Controller, hãy để lại bình luận hoặc liên hệ đội ngũ tư vấn tại Khóa Vàng để được hỗ trợ chi tiết.