Bảng mã ASCII là gì? Tổng hợp tất cả thông tin từ A-Z

13-06-2025

Bạn có biết ký tự A thực chất được máy tính hiểu là số 65? Đó chính là nhờ vào bảng mã ASCII – bộ mã hóa giúp máy tính “hiểu” được những gì bạn gõ ra. Với tổng cộng 256 ký tự (128 ký tự tiêu chuẩn và 128 ký tự mở rộng), bảng mã ASCII đóng vai trò quan trọng trong việc hiển thị văn bản, xử lý dữ liệu và giao tiếp giữa con người với máy móc. Nếu bạn đang bắt đầu học lập trình hoặc tò mò về cách máy tính đọc ký tự, thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây từ Khoavang.vn – nơi sẽ giúp bạn hiểu rõ bảng mã ASCII là gì, hoạt động ra sao và vì sao nó vẫn cực kỳ quan trọng trong thế giới công nghệ hiện đại.

Bảng mã ASCII là gì?

Bảng mã ASCII (American Standard Code for Information Interchange) là một hệ thống mã hóa ký tự được sử dụng để biểu diễn văn bản trong máy tính và các thiết bị điện tử. Nó dựa trên bảng chữ cái La Tinh, bao gồm các ký tự chữ cái, chữ số, dấu câu và ký hiệu đặc biệt – giúp máy tính và con người có thể trao đổi thông tin dễ dàng.

Ban đầu, bảng mã ASCII chuẩn có 128 ký tự, đánh số từ 0 đến 127, được mã hóa bằng 7 bit. Các ký tự này gồm ký hiệu điều khiển (như Enter, Tab), chữ cái A–Z, a–z, số 0–9 và dấu câu.

Về sau, để hỗ trợ thêm ngôn ngữ và biểu tượng đặc biệt, ASCII mở rộng được ra đời với thêm 128 ký tự nữa, đánh số từ 128 đến 255, mã hóa bằng 8 bit. Nhờ vậy, bảng mã ASCII mở rộng có tổng cộng 256 ký tự, phù hợp hơn với nhu cầu sử dụng toàn cầu.

Bảng mã ASCII là gì

Bảng mã ASCII hoạt động như thế nào?

ASCII hoạt động bằng cách gán cho mỗi ký tự một mã số duy nhất trong khoảng từ 0 đến 127. Khi bạn nhập dữ liệu bằng bàn phím, mỗi phím nhấn sẽ được máy tính chuyển thành một mã số tương ứng theo bảng ASCII. Ví dụ, chữ A có mã là 65, còn a là 97. Các ký tự đặc biệt, chữ số, dấu cách và ký tự điều khiển cũng đều có mã riêng. Máy tính sẽ đọc và xử lý thông tin thông qua chuỗi số này để hiển thị đúng ký tự trên màn hình hoặc lưu trữ trong bộ nhớ.

Công dụng của bảng mã ASCII

Bảng mã ASCII đóng vai trò là cầu nối giữa con người và máy tính trong việc trao đổi thông tin dưới dạng văn bản. Nhờ có ASCII, các ký tự bạn gõ – như chữ cái, số, dấu cách hay dấu câu – đều được máy tính hiểu và xử lý dưới dạng mã nhị phân.

Dưới đây là một số công dụng chính của bảng mã ASCII:

Hiển thị văn bản trên máy tính và thiết bị điện tử: Khi bạn gõ bàn phím, mỗi phím tương ứng với một mã ASCII. Nhờ vậy, máy tính có thể hiển thị nội dung đúng như bạn mong muốn.
Xử lý dữ liệu văn bản trong lập trình: Các ngôn ngữ lập trình như C, Python, Java… sử dụng bảng mã ASCII để xử lý chuỗi ký tự. Việc so sánh, sắp xếp hay chuyển đổi chữ hoa – thường đều dựa trên mã ASCII.
Trao đổi dữ liệu giữa các thiết bị: ASCII là định dạng phổ biến trong việc truyền thông tin giữa các hệ thống, đặc biệt qua giao thức mạng hoặc cổng giao tiếp nối tiếp (serial communication).
Hỗ trợ tạo phím tắt và điều khiển hệ thống: Một số mã ASCII điều khiển như Enter (13), ESC (27), Tab (9)… được dùng để gửi lệnh trong phần mềm hoặc tương tác với hệ điều hành.

Nhờ tính đơn giản và chuẩn hóa cao, bảng mã ASCII vẫn là nền tảng cốt lõi trong nhiều ứng dụng phần mềm, hệ thống nhúng và thiết bị điện tử hiện nay.

Tổng hợp các bảng mã ASCII phổ biến tại thời điểm hiện nay

Bảng ký tự điều khiển ASCII

Bảng ký tự điều khiển ASCII bao gồm các mã từ 0 đến 31 và mã 127. Đây là các ký tự không in được, dùng để điều khiển thiết bị ngoại vi (như máy in, modem, thiết bị hiển thị) hoặc định dạng luồng dữ liệu. Một số ký tự quan trọng trong nhóm này là:

NUL (0) – Ký tự trống, đánh dấu kết thúc chuỗi.
BEL (7) – Gửi tín hiệu chuông cảnh báo.
TAB (9) – Tab ngang.
LF (10) – Xuống dòng.
CR (13) – Quay về đầu dòng.
ESC (27) – Ký tự thoát.

Mặc dù người dùng không thấy trực tiếp các ký tự này, chúng vẫn đóng vai trò quan trọng trong hoạt động nội bộ của hệ thống và truyền thông tin.

Hệ 10 (Thập phân)	Hệ 2 (Nhị phân)	Hệ 16 (Thập lục phân)	HTML	Viết tắt	Truy nhập bàn phím	Tên/ Ý nghĩa
0	000 0000	0		NUL	^@	Ký tự rỗng
1	000 0001	1		SOH	^A	Bắt đầu Header
2	000 0010	2		STX	^B	Bắt đầu văn bản
3	000 0011	3		ETX	^C	Kết thúc văn bản
4	000 0100	4		EOT	^D	Kết thúc truyền
5	000 0101	5		ENQ	^E	Truy vấn
6	000 0110	6		ACK	^F	Sự công nhận
7	000 0111	7		BEL	^G	Tiếng kêu
8	000 1000	8		BS	^H	Xoá ngược
9	000 1001	9		HT	^I	Thẻ ngang
10	000 1010	0A		LF	^J	Xuống dòng mới
11	000 1011	0B		VT	^K	Thẻ dọc
12	000 1100	0C		FF	^L	Cấp giấy
13	000 1101	0D		CR	^M	Chuyển dòng/ Xuống dòng
14	000 1110	0E		SO	^N	Ngoài mã
15	000 1111	0F		SI	^O	Mã hóa/Trong mã
16	001 0000	10		DLE	^P	Thoát liên kết dữ liệu
17	001 0001	11		DC1	^Q	Điều khiển thiết bị 1
18	001 0010	12		DC2	^R	Điều khiển thiết bị 2
19	001 0011	13		DC3	^S	Điều khiển thiết bị 3
20	001 0100	14		DC4	^T	Điều khiển thiết bị 4
21	001 0101	15		NAK	^U	Thông báo có lỗi bên gửi
22	001 0110	16		SYN	^V	Thông báo đã đồng bộ
23	001 0111	17		ETB	^W	Kết thúc truyền tin
24	001 1000	18		CAN	^X	Hủy
25	001 1001	19		EM	^Y	End of Medium
26	001 1010	1A		SUB	^Z	Thay thế
27	001 1011	1B		ESC	^[ hay ESC	Thoát
28	001 1100	1C		FS	^\	Phân tách tập tin
29	001 1101	1D		GS	^]	Phân tách nhóm
30	001 1110	1E		RS	^^	Phân tách bản ghi
31	001 1111	1F		US	^_	Phân tách đơn vị
127	111 1111	7F		DEL	DEL	Xóa

Bảng ký tự ASCII in được

Các ký tự từ mã 32 đến 126 được gọi là ký tự in được – tức là có thể hiển thị rõ ràng trên màn hình hoặc in ra giấy. Nhóm này bao gồm:

Chữ cái: A–Z (mã 65–90) và a–z (mã 97–122).
Chữ số: 0–9 (mã 48–57).
Dấu câu và ký tự đặc biệt: Như !, @, #, $, %, &, *, (, ), v.v.
Khoảng trắng (space): Mã 32.

Đây là nhóm được sử dụng phổ biến nhất trong việc hiển thị văn bản, viết mã nguồn hoặc xử lý ngôn ngữ tự nhiên trong máy tính.

Hệ 10 (Thập phân)	Hệ 2 (Nhị phân)	Hệ 16 (Thập lục phân)	HTML	Đồ họa (Hiển thị ra được)
32	010 0000	20		Khoảng trống (Space)
33	010 0001	21	!	!
34	010 0010	22	"	"
35	010 0011	23	#	#
36	010 0100	24	$	$
37	010 0101	25	%	%
38	010 0110	26	&	&
39	010 0111	27	'	'
40	010 1000	28	(	(
41	010 1001	29	)	)
42	010 1010	2A	*	*
43	010 1011	2B	+	+
44	010 1100	2C	,	,
45	010 1101	2D	-	-
46	010 1110	2E	.	.
47	010 1111	2F	/	/
48	011 0000	30	0	0
49	011 0001	31	1	1
50	011 0010	32	2	2
51	011 0011	33	3	3
52	011 0100	34	4	4
53	011 0101	35	5	5
54	011 0110	36	6	6
55	011 0111	37	7	7
56	011 1000	38	8	8
57	011 1001	39	9	9
58	011 1010	3A	:	:
59	011 1011	3B	;	;
60	011 1100	3C	<	<
61	011 1101	3D	=	=
62	011 1110	3E	>	>
63	011 1111	3F	?	?
64	100 0000	40	@	@
65	100 0001	41	A	A
66	100 0010	42	B	B
67	100 0011	43	C	C
68	100 0100	44	D	D
69	100 0101	45	E	E
70	100 0110	46	F	F
71	100 0111	47	G	G
72	100 1000	48	H	H
73	100 1001	49	I	I
74	100 1010	4A	J	J
75	100 1011	4B	K	K
76	100 1100	4C	L	L
77	100 1101	4D	M	M
78	100 1110	4E	N	N
79	100 1111	4F	O	O
80	101 0000	50	P	P
81	101 0001	51	Q	Q
82	101 0010	52	R	R
83	101 0011	53	S	S
84	101 0100	54	T	T
85	101 0101	55	U	U
86	101 0110	56	V	V
87	101 0111	57	W	W
88	101 1000	58	X	X
89	101 1001	59	Y	Y
90	101 1010	5A	Z	Z
91	101 1011	5B	[	[
92	101 1100	5C	\	\
93	101 1101	5D	]	]
94	101 1110	5E	^	^
95	101 1111	5F	_	_
96	110 0000	60	`	`
97	110 0001	61	a	a
98	110 0010	62	b	b
99	110 0011	63	c	c
100	110 0100	64	d	d
101	110 0101	65	e	e
102	110 0110	66	f	f
103	110 0111	67	g	g
104	110 1000	68	h	h
105	110 1001	69	i	i
106	110 1010	6A	j	j
107	110 1011	6B	k	k
108	110 1100	6C	l	l
109	110 1101	6D	m	m
110	110 1110	6E	n	n
111	110 1111	6F	o	o
112	111 0000	70	p	p
113	111 0001	71	q	q
114	111 0010	72	r	r
115	111 0011	73	s	s
116	111 0100	74	t	t
117	111 0101	75	u	u
118	111 0110	76	v	v
119	111 0111	77	w	w
120	111 1000	78	x	x
121	111 1001	79	y	y
122	111 1010	7A	z	z
123	111 1011	7B	{	{
124	111 1100	7C	\|	\|
125	111 1101	7D	}	}
126	111 1110	7E	~	~

Bảng mã ASCII mở rộng

ASCII mở rộng bao gồm các mã từ 128 đến 255, được bổ sung nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng đa ngôn ngữ và biểu tượng đặc biệt. Tùy theo bảng mã hệ thống (như Windows-1252, ISO-8859-1…), nội dung các mã có thể thay đổi. Một số ký tự thường thấy trong bảng mở rộng là:

Ký tự có dấu: é, è, ü, ñ, ç…
Ký hiệu tiền tệ: €, £, ¥.
Biểu tượng toán học và kỹ thuật: ±, ¼, ½, ÷, ×…
Các ký hiệu đồ họa: ░, ▒, ▓, ┐, └…

Bảng ASCII mở rộng rất hữu ích khi làm việc với văn bản quốc tế hoặc thiết kế giao diện dòng lệnh có sử dụng ký hiệu đồ họa.

Hệ 10 (Thập phân)	Hệ 2 (Nhị phân)	Hệ 16 (Thập lục phân)	HTML	Ký tự
128	10000000	0x80		€
129	10000001	0x81
130	10000010	0x82		‚
131	10000011	0x83		ƒ
132	10000100	0x84		„
133	10000101	0x85		…
134	10000110	0x86		†
135	10000111	0x87		‡
136	10001000	0x88		ˆ
137	10001001	0x89		‰
138	10001010	0x8A		Š
139	10001011	0x8B		‹
140	10001100	0x8C		Œ
141	10001101	0x8D
142	10001110	0x8E		Ä
143	10001111	0x8F
144	10010000	0x90
145	10010001	0x91		‘
146	10010010	0x92		’
147	10010011	0x93		“
148	10010100	0x94		”
149	10010101	0x95		•
150	10010110	0x96		–
151	10010111	0x97		—
152	10011000	0x98		˜
153	10011001	0x99		™
154	10011010	0x9A		š
155	10011011	0x9B		›
156	10011100	0x9C		œ
157	10011101	0x9D
158	10011110	0x9E		ž
159	10011111	0x9F		Ÿ
160	10100000	0xA0
161	10100001	0xA1	¡	¡
162	10100010	0xA2	¢	¢
163	10100011	0xA3	£	£
164	10100100	0xA4	¤	¤
165	10100101	0xA5	¥	¥
166	10100110	0xA6	¦	¦
167	10100111	0xA7	§	§
168	10101000	0xA8	¨	¨
169	10101001	0xA9	©	©
170	10101010	0xAA	ª	ª
171	10101011	0xAB	«	«
172	10101100	0xAC	¬	¬
173	10101101	0xAD
174	10101110	0xAE	®	®
175	10101111	0xAF	¯	¯
176	10110000	0xB0	°	°
177	10110001	0xB1	±	±
178	10110010	0xB2	²	²
179	10110011	0xB3	³	³
180	10110100	0xB4	´	´
181	10110101	0xB5	µ	µ
182	10110110	0xB6	¶	¶
183	10110111	0xB7	·	·
184	10111000	0xB8	¸	¸
185	10111001	0xB9	¹	¹
186	10111010	0xBA	º	º
187	10111011	0xBB	»	»
188	10111100	0xBC	¼	¼
189	10111101	0xBD	½	½
190	10111110	0xBE	¾	¾
191	10111111	0xBF	¿	¿
192	11000000	0xC0	À	À
193	11000001	0xC1	Á	Á
194	11000010	0xC2	Â	Â
195	11000011	0xC3	Ã	Ã
196	11000100	0xC4	Ä	Ä
197	11000101	0xC5	Å	Å
198	11000110	0xC6	Æ	Æ
199	11000111	0xC7	Ç	Ç
200	11001000	0xC8	È	È
201	11001001	0xC9	É	É
202	11001010	0xCA	Ê	Ê
203	11001011	0xCB	Ë	Ë
204	11001100	0xCC	Ì	Ì
205	11001101	0xCD	Í	Í
206	11001110	0xCE	Î	Î
207	11001111	0xCF	Ï	Ï
208	11010000	0xD0	Ð	Ð
209	11010001	0xD1	Ñ	Ñ
210	11010010	0xD2	Ò	Ò
211	11010011	0xD3	Ó	Ó
212	11010100	0xD4	Ô	Ô
213	11010101	0xD5	Õ	Õ
214	11010110	0xD6	Ö	Ö
215	11010111	0xD7	×	×
216	11011000	0xD8	Ø	Ø
217	11011001	0xD9	Ù	Ù
218	11011010	0xDA	Ú	Ú
219	11011011	0xDB	Û	Û
220	11011100	0xDC	Ü	Ü
221	11011101	0xDD	Ý	Ý
222	11011110	0xDE	Þ	Þ
223	11011111	0xDF	ß	ß
224	11100000	0xE0	à	à
225	11100001	0xE1	á	á
226	11100010	0xE2	â	â
227	11100011	0xE3	ã	ã
228	11100100	0xE4	ä	ä
229	11100101	0xE5	å	å
230	11100110	0xE6	æ	æ
231	11100111	0xE7	ç	ç
232	11101000	0xE8	è	è
233	11101001	0xE9	é	é
234	11101010	0xEA	ê	ê
235	11101011	0xEB	ë	ë
236	11101100	0xEC	ì	ì
237	11101101	0xED	í	í
238	11101110	0xEE	î	î
239	11101111	0xEF	ï	ï
240	11110000	0xF0	ð	ð
241	11110001	0xF1	ñ	ñ
242	11110010	0xF2	ò	ò
243	11110011	0xF3	ó	ó
244	11110100	0xF4	ô	ô
245	11110101	0xF5	õ	õ
246	11110110	0xF6	ö	ö
247	11110111	0xF7	÷	÷
248	11111000	0xF8	ø	ø
249	11111001	0xF9	ù	ù
250	11111010	0xFA	ú	ú
251	11111011	0xFB	û	û
252	11111100	0xFC	ü	ü
253	11111101	0xFD	ý	ý
254	11111110	0xFE	þ	þ
255	11111111	0xFF	ÿ	ÿ

Bộ mã ASCII có thể mã hóa được tổng cộng bao nhiêu ký tự?

Mã hóa ASCII tiêu chuẩn hoặc mã hóa các ký tự đơn giản nhất, ASCII bao gồm 128 ký tự, bao gồm các ký tự đặc biệt, chữ cái Latinh, ký tự điều khiển và dấu chấm câu. Khi được mã hóa theo tiêu chuẩn trên, máy tính sẽ giúp nó hiểu và hiển thị thông tin. Nhập một từ hoặc ký tự được sử dụng bằng tiếng Anh.

Bộ mã ASCII có thể mã hóa được tổng cộng bao nhiêu ký tự

Bảng mã ASCII mở rộng gồm có bao nhiêu ký tự?

Mỗi loại đều đáp ứng nhu cầu của từng quốc gia và nhu cầu hiển thị nhiều loại thông tin hơn, vì vậy bảng mã ASCII đã được mở rộng từ 128 lên 256 ký tự. Không giống như bộ ký tự tiêu chuẩn sử dụng 7 bit, bộ ký tự mở rộng sử dụng 8 bit. Do đó, bảng mã mở rộng thường được gọi bằng một tên thông dụng khác là bảng mã ASCII 8-bit. Kể từ khi ra mắt bộ ký tự mở rộng đã để lại dấu ấn vang dội trong ngành công nghệ thông tin.

Bảng mã ASCII được sử dụng như thế nào?

ASCII là một mã sử dụng số để đại diện cho các ký tự. Mỗi chữ cái được gán một số từ 0 cho đến 127. Các ký tự viết hoa và viết thường được gán các số khác nhau. Ví dụ như ký tự A được gán số thập phân 65 và a được gán số thập phân 97. Khi máy tính của bạn gửi dữ liệu, văn bản bạn gửi và nhận sẽ được gửi dưới dạng một chuỗi số. Những con số này đại diện cho các ký tự mà bạn nhập.

Bảng mã ASCII được sử dụng như thế nào

Vì ASCII tiêu chuẩn có phạm vi từ 0 đến 127 và chỉ yêu cầu 7 bit hoặc 1 byte dữ liệu. Ví dụ, để gửi chuỗi kí tự wikimaytinh.com dưới dạng ASCII, máy tính sẽ chuyển đổi các chữ thành các số 119 105 107 105 109 97 121 116 105 110 104 46 99 111 109. Sau đó, bộ xử lý sẽ chuyển các số này thành các số khác mà máy tính có thể hiểu được. Đối với máy tính, mọi thứ kí tự đều là một chuỗi các bit.

Một số lưu ý trong khi sử dụng bảng mã ASCII

Ký tự điều khiển không hiển thị: Các mã ASCII từ 0 đến 31 (dạng thập phân) là ký tự điều khiển, không hiển thị trên màn hình mà được dùng để điều khiển thiết bị như máy in, dòng lệnh DOS hoặc thực thi lệnh hệ thống. Ví dụ, mã BEL (07) sẽ phát ra âm thanh "bíp" khi được gọi, còn LF (10) là lệnh xuống dòng.
Không phải tất cả ký tự đều là văn bản: Một số mã ASCII không tạo ra ký tự hiển thị, mà chỉ thực hiện hành động. Do đó, khi xử lý chuỗi hoặc hiển thị dữ liệu, cần loại bỏ hoặc xử lý riêng các ký tự này để tránh lỗi không mong muốn.
Mã ASCII mở rộng khác nhau giữa các hệ thống: Với các mã từ 128 đến 255, cách biểu diễn có thể thay đổi tùy ngôn ngữ hoặc hệ điều hành (Windows, DOS, ISO-8859...). Do đó, khi làm việc với ASCII mở rộng, cần xác định đúng bảng mã sử dụng để tránh hiển thị sai ký tự.

Lời kết

Đây là bài viết cập nhật đầy đủ nhất về thông tin của bảng mã ASCII. Khoavang.vn hy vọng những thông tin về bảng mã ASCII trong bài viết trên đây sẽ thực sự hữu ích với những ai tò mò về bộ môn này. Chúc các bạn thành công.